Kada je katolički Božić 2022.?

Za hrišćanske vernike, Božić je, pored Uskrsa, jedan od najvažnijih i najsrećnijih praznika. Simbolizuje dolazak Isusa Hrista na zemlju, te slaveći Božić, hrišćani zapravo slave njegovo rođenje.

Poznato je da rimokatolička i pravoslavna crkva Božić proslavljaju različitog datuma. Ovaj tekst posvetili smo katoličkom Božiću, njegovoj simbolici i drugim zanimljivim informacijama u vezi sa ovim velikim praznikom. Ukoliko već sada želite da saznate i kada je katolički Božić 2022, na pravom ste mestu.

Rimokatolička crkva, kao i svi drugi pripadnici hrišćanske vere koji vreme računaju po gregorijanskom kalendaru, Božić slave 25. decembra. Ovaj datum je fiksan, što znači da se ne menja, već se svake godine slavi istog datuma. U skladu sa tim, katolički Božić će se 2022. godine slaviti u nedelju 25. decembra.

Pored rimokatolika, istog datuma Božić će proslavljati i pravoslavne crkve, koje su prešle na gregorijanski kalendar ili, pak, usvojile odluku donetu 1923. godine u Carigradu, na Svepravoslavnom saboru. Prema ovoj odluci, i pravoslavne crkve bi trebale da Božić slave 25. decembra. To su i učinile: pravoslavne crkve Grčke, Turske, Poljske, Kipra, Rumunije, Bugarske, Pravoslavna crkva u Americi, patrijaršije u Aleksandriji i Antiohiji, Vaseljenska patrijaršija u Istanbulu itd.

Ruska i Srpska i pravoslavna crkva, Sveta gora, Jerusalimska patrijaršija, kao i neke druge pravoslavne crkve, i dalje se pridržavaju starog, julijanskog kalendara, po kome se Božić slavi 7. janura svake godine (25.decembar gregorijanskog kalendara odgovara zapravo 7. januaru julijanskog kalendara).

Katolički Božić - simbolika

Božić se proslavlja 25. decembra jer se veruje se da je Isus Hrist rođen u Vitlajemskoj pećini, upravo na taj dan. Iako pouzdanih izvora i podataka koji bi mogli to sa sigurnošću da potvrde - nema, čitav hrišćanski svet, bez obzira koji kalendar prati, slavi Božić na taj dan.

Prema Bibliji, Isus Hristos je Sin Božji. Rodila ga je Deva Marija, bezgrešnim začećem, blagodaću Svetog duha. Posle Blagovesti, Marija je bila zaručnica srodnika Josifa. Kada je car Avgust naredio popisivanje stanovništva, Josif i Marija su iz Nazareta krenuli u grad Vitlajem. Kako zbog velikih gužvi nisu mogli naći na drugom mestu smeštaj, smestili su se u pastirskoj pećini (ili štali) u kojoj se Isus i rodio.

Pastiri su prvi videli novorođeno dete, jer su im vest o Isusovom rođenju dojavili anđeli. Nakon toga je najsjajnija zvezda repatica do Isusa sa istoka dovela mudrace, sveta tri kralja koja tradicija naziva Gašpar, Melkior i Baltazar. Oni su Bogomladencu Hristu poklonili tri dara: zlato, tamjan i smirnu.

Katolička crkva 6. janura slavi praznik Bogojavljenja, Sveta tri kralja ili Vodokršće.

Simbolika tri dara

Prema Jevanđelju po Mateju, simbolika tri dara koja su, kada su pronašli Isusa, Gašpar, Melkior i Baltazar darovali je sledeća: tamjan su mu darovali kao Bogu, zlato kao kralju i plemenitu mast – smirnu kao čoveku.

Prema nekim tumačenjima, tri kralja su predstavnici paganskih naroda, koje je Bog pozvao u svoje kraljevstvo time što im je javio rođenje Spasitelja Gospodara.

Dvojica teologa iz trećeg veka, Origen i Tertulijan, svojim tumačenjima, doprinela su stvaranju današnje slike o „tri kralja“. 

Origenu se pripisuje da je simboliku tri dara protumačio na sledeći način. Zlato upućuje na Isusovo kraljevsko dostojanstvo, tamjan na njegovo božanstvo, a smirna na njegovu smrt. Pozivajući se na Izajijine svetopisamske tekstove i Psalme, Tertulijan je mudrace pretvorio u kraljeve.

Po italijanskom slikaru iz srednjeg veka, koji je izrađivao mozaik sveta tri kralja, Gašpar znači čovek iz područja Kaspijskog mora, Melkior znači kralj svetla, a Baltazar znači „gospodar čuva kralja“.

Nije poznato ko je Gašpara, Melkiora i Baltazara video kao predstavnike tri kontinenata: Azije, Afrike i Evrope. Iz tog razloga se na slikama i prikazima, jedan od trojice kraljeva prikazuje kao crnac. Ovo se najčešće tumači kao poruka da ceo svet, sve zemlje i svi narodi, treba da se poklone Isusu kao Hristu.

Pouzdani podaci o tome koje su starosne dobi bila tri kralja, takođe, ne postoje. Od srednjeg veka na ovamo, najčešće se prikazuju kao starac, muškarac srednjih godina i mladić. Smatra se da je motiv ovakvog njihovog prikazivanja bio taj da se istakne da svi ljudi, od starca do deteta, treba da u Isusu prepoznaju i vide svoga Gospodara i Boga.